Isle of Skye met Journeyman en Druids (2024)

Het Isle of Skye, aan de westkust van Schotland, is beroemd om zijn spectaculaire landschappen. Ruige bergen, schilderachtige kustlijnen en mysterieuze lochs. Het is de grootste van de Binnen-Hebriden en heeft een rijke historie. Veel van het culturele erfgoed bestaat uit ruïnes maar er staat nog genoeg overeind, zoals Dunvegan Castle, het eeuwenoude thuis van de MacLeod Clan. Skye trekt wandelaars, klimmers en natuurliefhebbers met iconische bezienswaardigheden zoals de Cuillin Hills en de Old Man of Storr.

Ook jonge bordspelauteurs gaan er op vakantie en vinden er dan inspiratie voor een nieuw spel. Alexander Pfister bijvoorbeeld. Ik kan me voorstellen dat hij er een week of twee rondtoerde en daarna terugkeerde naar de Heimat om zijn vakantiefoto's en de folders van de Schotse VVV te verwerken in een tamelijk ondergewaardeerd meesterwerk.

Maar laat ik niet op de zaken vooruit lopen. Voor ik met de review ga beginnen valt er nog het e.e.a. uit te leggen. Wij van Bordspelwereld hebben namelijk al eens eerder een review van Isle of Skye gedaan. Jaren geleden. Die is ook geplaatst op BGG. Dus voel ik u denken: "Waarom opnieuw?".

De MacLeod Clan, een van de oudste en meest prominente Schotse clans, heeft een diepe historische band met het Isle of Skye. Hun thuisbasis is het majestueuze Dunvegan Castle, het oudste continu bewoonde kasteel in Schotland, dat al meer dan 800 jaar in handen van de familie MacLeod is. Het kasteel ligt aan aan de westkust van Skye en is niet alleen een symbool van de lange geschiedenis van de clan,maar ook van hun macht en invloed in de regio.De clan is ontstaan in de 13e eeuw, met de legendarische Leod als stamvader.
De MacLeods stonden bekend om hun moed en strategisch vernuft in talloze veldslagen, zowel tegen andere clans als tegen buitenlandse invallers. Hun maritieme vaardigheden waren van vitaal belang voor hun overleving en economische welvaart Ze waren immers aangewezen op de zee voor handel en voedsel.
De MacLeods zijn ook bekend vanwege het verhaal van de Fairy Flag, een betoverde vlag die de clan in tijden van nood zou beschermen. Deze mystieke en heroïsche verhalen dragen bij aan de allure van de MacLeod Clan.
Tegenwoordig is Dunvegan Castle een belangrijke toeristische attractie, die bezoekers uit de hele wereld aantrekt.

De MacDonald Clan heeft diepe wortels op het Isle of Skye. Deze clan, die zichzelf “Clan Donald” noemt, is in de vroege middeleeuwen ontstaan en heeft sindsdien macht en invloed in de Schotse Hooglanden en Eilanden. Hun thuisbasis op Skye was het indrukwekkende Armadale Castle, dat diende als het centrum van hun macht.
De MacDonalds stonden bekend om hun korte lontjes. Ze waren betrokken bij talloze conflicten, zowel met andere clans als met Engelse troepen. Legendarische figuren in de clan zijn Somerled, de stamvader van de clan, die een aanzienlijk deel van de westelijke eilanden onder zijn controle bracht.
Naast hun militaire kracht hadden de MacDonalds ook een aanzienlijke maritieme invloed. Dat kwam voornamelijk door de strategische ligging van Armadale Castle. Dit stelde hen in staat om de zeeën te beheersen en een belangrijke rol te spelen in de handel en communicatie tussen de eilanden.
Het kasteel, waar nu nog een berg puin van resteert, blijft een belangrijk symbool van de MacDonald Clan. Tegenwoordig herbergt het terrein het Museum of the Isles, dat gewijd is aan de geschiedenis en erfgoed van de clan. Bezoekers kunnen hier meer leren over de rijke en complexe geschiedenis van de MacDonalds en hun onuitwisbare invloed op het Isle of Skye en de Schotse geschiedenis in het algemeen. De nalatenschap van de MacDonald Clan leeft voort, niet alleen in de geschiedenisboeken, maar ook in de harten en geesten van hun nakomelingen en degenen die gefascineerd zijn door hun verhaal.

De MacInnes Clan, ook zo'n oude en trotse Schotse clan, heeft een geschiedenis die, net als de MacDonalds en de Macleods, nauw verbonden is met het Isle of Skye. Hoewel de MacInnes oorspronkelijk afkomstig waren uit Morvern op het vasteland, hebben ze door de eeuwen heen ook een belangrijke aanwezigheid gehad op Skye. Hun geschiedenis is doordrenkt met legendes. Een van de meest fascinerende verhalen over de MacInnes Clan is hun connectie met de Vikingen. Volgens de overlevering hielpen de MacInnes Vikinginvallen af te slaan, en dit leverde hen respect en een zekere mate van autonomie op binnen de turbulente clanstructuur van die tijd.
De erfenis van de MacInnes Clan merk je overal op het eiland. Bezoekers kunnen zich verdiepen in de geschiedenis van de clan door lokale musea en historische plekken te verkennen. Hoewel de clan niet meer de militaire macht heeft die ze ooit bezaten, blijven de MacInnes een symbool van de rijke geschiedenis en cultuur van het Isle of Skye.

De Mackinnon Clan heeft ook een historie die teruggaat tot de vroege middeleeuwen. Zij zijn de originele bewoners van Skye. Ze beweren af te stammen van de legendarische Alpin, koning van Dalriada, wat hen een directe lijn geeft naar de oude koningen van Schotland.
De Mackinnons stonden bekend om hun loyaliteit aan de MacDonalds van Sleat, een machtige familie op Skye. Deze alliantie was belangrijk voor hun overleving en invloed in de regio. Hun thuisbasis was het ruige en schilderachtige gebied rond Strathaird en de eilanden van Loch Scavaig. Caisteal Maol, een kasteel in Kyleakin, wordt vaak geassocieerd met de clan en diende als een belangrijk strategisch punt.
De clan heeft een rijke traditie van folklore en legendes, zoals het verhaal van Saint Columba die naar verluidt geholpen werd door een vroege Mackinnon-leider. Deze verbinding met de heilige verleende de clan een zekere mate van spirituele prestige en invloed.

De MacNeacail Clan, ook bekend als de MacMichael Clan, is een minder bekende maar wel bijzonder fascinerende Schotse clan. Hoewel de clan oorspronkelijk afkomstig is uit de westelijke Hooglanden, hebben sommige leden van de clan zich in de loop der tijd op Skye gevestigd, aangetrokken door de strategische ligging van het eiland.
De MacMeacails waren vaak bondgenoten van de machtige MacLeod en MacDonald clans, met wie ze soms zij aan zij vochten in de talloze conflicten die op het eiland en de omliggende regio’s werden uitgevochten.
De clanleden stonden bekend om hun uitgebreide mondelinge overleveringen, die verhalen van heroïsche daden en bovennatuurlijke gebeurtenissen omvatten. Deze verhalen zijn door de eeuwen heen doorgegeven en dragen bij aan de rijke culturele historie van Skye.

Dat alles levert een aardige inleiding op. Dat dan weer wel.
O ja; mocht je op de foto's een tegel zien die je niet kent, dan is dat een van de promo's die ik ook bij de basis heb gevoegd.

Isle of Skye speelt zich af op het eiland met dezelfde naam. Nadat ik het voor de eerste keer had gespeeld vond ik het een erg leuk maar ook tamelijk eenvoudig tegelegspel waarvoor je niet heel veel spelervaring nodig hebt. Je zou Isle of Skye goed kunnen spelen met binnenkomers in de bordspelhobby. Ik plaatste het in dezelfde categorie als Het Stenen Tijdperk; ook zo'n spel dat je altijd op tafel kunt leggen en dat je snel kunt uitleggen.
Maar... Isle of Skye is bedacht door Pfister. Die heeft toch wat meer strategische diepgang onder de stevige tegels verborgen met als gevolg dat dit toch ook een behoorlijk uitdagend spel is.

De spelregels van Isle of Skye (en dan heb ik het over de basis) zijn dus betrekkelijk eenvoudig; wanneer je aan de beurt bent, trek je drie landschapstegels uit de zak. Die leg je voor ze scherm. Je kiest er een die je achter je scherm markeert met een bijl. Die tegel leg je even later op de aflegstapel. Van de andere twee bepaal je de prijs waarvoor anderen deze van je mogen overnemen. Vervolgens krijg je de mogelijkheid om één tegel van een tegenstander te kopen. Wanneer iedere speler heeft gekocht en je hebt nog iets liggen, dan mag je voor één van je eigen tegels zelf de prijs betalen die je hiervoor hebt vastgesteld. Je betaalt aan de bank. Ten slotte voeg je deze tegels toe aan het landschap dat je bouwt. Een landschap dat aan het begin van het spel uit één kasteeltegel bestaat. De regels hiervoor zijn zoals in vrijwel elk tegelplaatsingsspel simpel: bergen grenzen aan bergen, meren aan meren en grasland aan grasland. De wegen op de tegels hoeven niet aan te sluiten.

Volgens de doos en de spelregels kun je Isle of Skye spelen met 2 tot 5 spelers. Maar spelers die wat vaker een spelletje op tafel leggen weten dan dat de sweet spot dan ergens in het midden ligt. In dit geval is dat niet helemaal waar. Het speelt even fijn met vier en vijf spelers en die aantallen geven een andere maar niet minder leuke ervaring op. Zelfs met twee spelers is het leuk. Anders... maar ook leuk.

Dat alles zorgde voor een behoorlijke nieuwsgierigheid naar het spelen met uitbreidingen en promo's.

• Isle of Skye: Journeyman (2017)
• Isle of Skye: Druids (2018)
• Isle of Skye: From Chieftain to King – Themed Tiles (2016)
• Isle of Skye: From Chieftain to King – Kennerspiel des Jahres Promo Tile (2016)

Journeyman
In deze uitbreiding wandelt er een landloper door ons domein. Een geheimzinnig figuur die zich de ene keer als krijger presenteert en ons helpt met het scoren van punten, een andere keer koopman en helpt hij met het verdienen van geld en hij kan zich ook voordoen als boodschapper om op die manier overwinningspunten te verdienen. Aan het einde van elke ronde, nadat we de verzamelde tegels hebben geplaatst, zetten we ook doelen in ons landschap waar onze geheimzinnige nieuwe vriend naar toe kan lopen. Hiervoor gebruiken we de kleine blokjes die we op tegels van ons landschap plaatsen.
Elk blokje moet op een andere tegel worden geplaatst. De bedoeling is dat onze vriend de afstand tussen die blokjes kan afleggen om onderweg de bonussen op te rapen.
Aan het begin van het spel heeft onze vriend een actieradius van 4 tegels. Wanneer die tegels met elkaar verbonden zijn door een pad, kost dat 1 beweging maar om van de ene tegel naar de andere te gaan zonder pad, kost het 2 punten.
Die bonussen geven ons de mogelijkheid om vooruit te komen op het nieuwe speelbord dat bij deze uitbreiding hoort. Op dat bord kun je stapjes maken wanneer het doel dat onze vriend in het landschap bereikt hetzelfde is als op het bord. Op dat bord krijg je dus allerlei extra boni.
Soms krijg je punten, soms extra bewegingspunten, soms krijg je geld. Maar er liggen ook extra obstakels op dit bord. Soms moet je, als je van het ene vakje naar het andere gaat, een bepaald bedrag aan goud betalen. Als je dat niet kunt betalen, kan je niet verder.
Wanneer onze vriend al wandelend een doel in het landschap bereikt heeft mag je het blokje terugnemen om het voor de volgende wandeling te gebruiken.
Naast het extra spelersbord en de markeerblokjes zijn er ook extra wegen waarmee je de wandelroute kunt vergemakkelijken. Met deze kartonnen strookjes kun je een traject zonder wegen overbruggen.
Er wordt met deze uitbreiding ook een aantal nieuwe tegels aan het spel toegevoegd. Tegels met een wandelaaar er op. Elke keer wanneer we een tegel kopen met een zo'n wandelaar erop, kunnen we de marker op het bovenste spoor van het spelersbord verplaatsen. Je kunt die marker ook verplaatsen wanneer een andere speler een tegel van je koopt.

Wat vinden we van Journeyman?
Net als het basisspel is ook Journeyman gemakkelijk te leren. Masteren, onder de knie krijgen is lastiger. De uitbreiding voegt met de vele verschillende combinaties van scoretegels veel herspeelbaarheid aan het basisspel toe.
De toevoeging van de persoonlijke spelersborden, die je dwingen om de route van je reisgenoot uit te stippelen, voegen de "Pfister-complexiteit" toe die je misschien in het basisspel al had verwacht. Het kan nogal intimiderend zijn wanneer je voor het eerst naar je nieuwe spelersbord kijkt, maar na twee rondes van je eerste spel worden de hoofdstroom van het bord en je doelen duidelijk.
Dat spelersbord is een puzzel die je moet opbouwen en verfijnen. De laatste drie grote bonussen op zijn geweldig en geven je vaardigheden die de regels van het basisspel volledig op hun kop zetten. Maar dit gebeurt eigenlijk alleen in de laatste twee ronden van het spel. Om Isle of Skye te winnen, is dit spelersbord de sleutel: hier moet je vooruitgang boeken. ik vind Journeyman een heerlijke maar vooral onmisbare aanvulling op het basisspel.

Druids
In de doos van Druids vind je extra gouden munten, kleine markeerstenen voor het geval dat je meer dan 50 of 100 punten scoort (waaruit je mag opmaken dat je met Druids veel extra punten gaat scoren). Er zijn ook 6 nieuwe scoretegels die je kunt toevoegen aan dat wat je al hebt.
De bulk van de uitbreiding bestaat uit een grote stapel Druïdetegels. Deze tegels (de een goed herkenbare paarse achterzijde hebben) kun je kopen in de extra aankoopronde die aan de beurt wordt toegevoegd. Elke ronde wordt gespeeld zoals in het basisspel, maar zodra de spelers de eerste aankoopronde hebben afgerond, is er de mogelijkheid om een tweede aankoop te doen. Om deze tweede aankoop te doen, zijn er twee mogelijkheden:

• De eerste optie is om 5 gouden munten uit te geven om 2 tegels uit de zak te nemen, er één van deze twee te kiezen om aan het eigen domein toe te voegen en de overgebleven tegel terug in de zak te doen.
• De tweede optie is om één van de tegels te kopen die op de druïdeplaats liggen. Om zo'n druïdetegel te kopen, moet de prijs betaald worden, die afhangt van de plek waar de tegel ligt plus de prijs van de tegel zelf.

Deze druïdetegels voege hoofdzakelijk schriftrollen toe, dus nieuwe manieren om overwinningspunten te scoren. Maar je kunt er ook tabletten mee krijgen. Wanneer je op de druïdeplek een tegel met een tablet koopt, krijg je ook het bijbehorende tablet. Die tabletten geven een permanent voordeel in de resterende beurten van het spel.

Wat vinden we van Druids?
Met de Zware Jongens speelden we Druids én Journeyman samen. Werd Isle of Skye met Journeyman een échte Pfister; buitengewoon complex, met in elkaar verwoven acties en een sterk en goed uitgewerkt thematische spelbeleving... samen met Druids ontstaat er iets wat als een zware en lastig te verteren maalijd voelde. Druids voegt een grote factor geluk en pech toe. Iets dat een Pfister niet nodig heeft. Sommige druïdetegels bieden zoveel permanent voordeel in het spel dat ze het verschil maken in winst of verlies. Het moment dat zo'n tegel beschikbaar komt is een kwestie van geluk voor de ene en pech voor de andere spelers.
In ons spel had ik het geluk om twee tegels te kunnen kopen die het voordeel gaven om 2 en 1 korting te krijgen in de aankoopronde. Dat was cumulatief en betekende dus dat ik heel veel minder hoefde te investeren maar ook dat er telkens een tegenspeler was die drie goud minder kreeg. Zulk verschil telt heel snel op. Met als uiteindelijk (en ongebruikelijk) gevolg dat ik het spel met een flinke voorsprong won.
In de nazit waren we het er gezamenlijk over eens dat mijn door geluk verkregen voordeel het spel had beslist. Dat is minder.

De promotegels... vinden we daar nog iets van?
Ze zijn niet spelbepalend. Iets dat, met de ervaring van Druids, als een plusje mag worden gelezen. We vinden de verwijzingen op de achterkanten van de Themed Tiles naar andere spellen van Lookout Games heel aardig.

Dus?
Dus, alles bij elkaar, zou ik willen besluiten met de aanbeveling om Journeyman zeker aan de basis toe te voegen en Druids niet. Maar als je dat toch per se wilt doen, omdat je vindt dat een spel pas compleet is wanneer alles op tafel ligt (die mensen bestaan), verwijder dan een aantal van de druïdetegels. Je ziet zelf vast welke.
Overigens: alles past prima in de basisdoos.

Isle of Skye (de basis) geef ik een 8.
Journeyman geef ik een 9.
Druids krijgt een 6.